Βρετανικά στυλ μπίρας

Κάνοντας μια αναδρομή στην ιστορία της μπίρας και την πατρίδα της Ale, την Αγγλία, θαυμάζουμε την τεχνογνωσία των Άγγλων, από την οποία ακόμα και οι Γερμανοί και οι Αυστριακοί δελεάστηκαν.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ αξίζει να αναφέρουμε πως την εποχή των ατμόπλοιων και του σιδηροδρόμου, το 1833, οι πιο γνωστοί ζυθοποιοί στην ιστορία της μπίρας, Gabriel Sedlmayr της ζυθοποιίας Spaten (Spaten-Franziskaner-Lowenbrau) στο Μόναχο και Anton Dreher από την Βιέννη οργάνωσαν μια περιοδεία στην Βρετανία. Στην διάρκεια της περιοδείας τους επισκέφτηκαν την ζυθοποιία Bass καθώς και βυνοποιεία και ζυθοποιεία στο Μπέρμιγχαμ, το Λίβερπουλ και το Μάντσεστερ. Επισκέφτηκαν ακόμη την Γλασκώβη, το Εδιμβούργο, την Alloa και το Dundee της Σκωτίας. Στο ταξίδι αυτό ο Sedlmayr και ο Dreher έμαθαν πολλά για τον προσδιορισμό της βαρύτητας και τον έλεγχο της θερμοκρασίας κατά την διάρκεια της βυνοποίησης, της ζύμωσης και της ωρίμανσης. Το ταξίδι αυτό επιρέασε και την εξέλιξη της μπίρας Lager στην πορεία.

ΣΠΙΤΙΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ, PUB ΚΑΙ ΖΥΘΟΠΟΙΕΙΑ

«Πριν από 45 χρόνια, πολλές οικογένειες εργατών στην Μεγάλη Βρετανία έφτιαχναν την δική τους μπίρα», δήλωσε ο πρωταθλητής της αυτάρκειας William Cobbett το 1832.
Εκείνη την εποχή υπήρχαν τρεις πηγές για καλή Αle: Τα ζυθοποιεία εντός των σπιτιών, οι pubs και τα λεγόμενα κοινά ζυθοποιεία.
Τα σπιτικά ζυθοποιεία παρείχαν μπίρα για την οικογένεια και το προσωπικό του σπιτιού. Οι pubs εξυπηρετούσαν τους θαμώνες τους και κάποια γειτονικά πανδοχεία, ενώ ο κοινός ζυθοποιός, φτιάχνοντας την δική του μπίρα και πουλώντας την από γειτονιά σε γειτονιά με το φορτηγό του, κατάφερε να ηγηθεί στην αγορά του Λονδίνου. Ο τρόπος πώλησης σε συνδυασμό με τις προηγμένες μεθόδους που γνώριζαν όπως το νέο θερμόμετρο που μετρούσε σε βαθμούς Κελσίου και μηχανήματα που διευκόλυναν την δουλειά τους, οι κοινοί ζυθοποιοί κατάφεραν να αποκτήσουν πολλά χρήματα.
Το 1785, τα άλογα έδωσαν την θέση τους στις ατμομηχανές. Ονόματα όπως των Arthur Guinness, William Bass, Samuel Allsopp, άρχισαν να γίνονται γνωστά στο ευρύ κοινό με τις δυνατές και φτηνές μπίρες που διέθεταν στην αγορά.

ΚΡΙΘΑΡΙ ΚΑΙ ΛΥΚΙΣΚΟΣ - ΣΤΥΛ

Η Βρετανία διαθέτει και άλλα προνόμια, όπως να καλλιεργεί εκπληκτικά κριθάρια ενώ ο λυκίσκος που αναπτύσσεται στο αεράκι και την δροσιά της Βόρειας Θάλασσας συμβάλλουν στα εξαιρετικά αποτελέσματα των ζυθοποιών της.

H παράδοση σε συνδυασμό με τις διαφορετικές τεχνικές τους και την εξέλιξή τους δημιούργησαν διαφορετικά στυλ μπίρας. Μεταξύ αυτών οι Porter και Stout, Mild, Bitter, Golden Ale, Pale Ale και IPA, Old Ale, Barley Wine, Scottish Ale και Light Bitter.

Mild
Οι Mild, ένα αρκετά ενδιαφέρον και παραδοσιακό αγγλικό στυλ, εμφανίστηκαν μεταξύ 18ου και 19ου αιώνα σαν μια ελαφριά εκδοχή των Porter και Stout. Ήταν το πιο δημοφιλές στυλ έως την δεκαετία του 1950, όταν εμφανίστηκε η Bitter και πήρε κάτι από την αίγλη τους. Οι πρώτες μπίρες του στυλ ήταν δυνατότερες από τις νεότερες που έχουν αλκοόλ 3-3,5%. Φυσικά ούτε σήμερα λείπουν και οι πιο δυνατές εκδοχές, όπως η Sarah Hughes Dark Ruby. Πιο ελαφριές αντιπρόσωποι του στυλ είναι οι Banks’s Original, Timothy Taylor’s Golden Best (Light Mild) και McMullen’s AK.
Οι Mild έχουν συνήθως σκούρο καφέ χρώμα και πλούσια γεύση από τις καλοψημένες βύνες και το καβουρδισμένο κριθάρι, καθώς και νότες από σκούρα φρούτα, σοκολάτα, καφέ και καραμέλα, που δένουν αρμονικά με την απαλή πικράδα του λυκίσκου.

Bitter
Προς το τέλος του 19ου αιώνα οι ζυθοποιοί, θέλοντας να συμβαδίσουν με τις απαιτήσεις της μαζικής κατανάλωσης, στράφηκαν σε μπίρες που δεν χρειάζονταν μεγάλο χρονικό διάστημα ωρίμανσης και που ήταν έτοιμες για κατανάλωση μετά από λίγες μέρες αποθήκευσης. Η Draught Mild ήταν ανάμεσα σε αυτές τις νέες μπίρες με διαφορετικό τύπο ο οποίος χαρακτηρίστηκε Bitter (αγγλ.: πικρός) από τους πότες.
Οι Bitter προήλθαν από τις Pale Ale αλλά το χρώμα τους είναι βαθύ χάλκινο από τις σκουρόχρωμες βύνες που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τους. Η Best είναι μια πιο δυνατή έκδοση της Bitter, ενώ υπάρχουν ακόμα οι Extra ή Special Strong Bitters.
Έχουν πικάντικη γεύση από τον λυκίσκο, έντονη πικράδα και νότες φρούτων.
Στις Best και στις Strong Bitters η βύνη και ο φρουτώδης χαρακτήρας τείνουν να κυριαρχήσουν, ωστόσο το άρωμα του λυκίσκου και η πικράδα του παραμένουν αισθητές, γεγονός που οφείλεται στο ότι προστίθεται έξτρα λυκίσκος στα βαρέλια που διατίθενται στην αγορά.

Old Ale
Η Old Ale είναι ένα στυλ μπίρας γνωστό πριν από την βιομηχανική επανάσταση. Η μπίρα αποθηκευόταν για μήνες, ακόμα και χρόνια, σε μεγάλα ξύλινα βαρέλια γνωστά σαν tuns και η γεύση της επηρεαζόταν από το ξύλο, την άγρια μαγιά και τις τανίνες των βαρελιών που την έκαναν ιδιαίτερη και ξινή.
Αν και με την πάροδο των χρόνων και την δημιουργία πληθώρας προϊόντων στην αγορά είχε χάσει πολλούς οπαδούς της, η Old Ale έχει ξεκινήσει να τραβάει ολοένα και μεγαλύτερη μερίδα του καταναλωτικού κοινού τα τελευταία χρόνια, γεγονός που οφείλεται στην πολλή καλή φήμη που έχουν τρεις βασικές εκπρόσωποί της: Η Theakston's Old Peculier, η Gale's Prize Old Ale και η Thomas Hardy's Ale.
Οι Old Ales, σε αντίθεση με τις προσδοκίες κάποιων, δεν είναι πολύ δυνατές καθώς το αλκοόλ τους δεν πρέπει να ξεπερνά το 4%. Παρόλα αυτά υπάρχουν και πιο δυνατές όπως η Gale’s και η O’Hanlon’s.
Είναι συνήθως ξανθιές και με χυμώδη γεύση από την βύνη, νότες από ξινά φρούτα και πιπεράτες από τον λυκίσκο. Οι σκουρόχρωμες έχουν ξεκάθαρο χαρακτήρα από τις σκούρες και καβουρδισμένες βύνες καθώς και νότες σκούρων φρούτων και φρέσκων φύλλων καπνού. Το κύριο χαρακτηριστικό του στυλ, που είναι η χρονοβόρα περίοδος ωρίμανση τους, τώρα πια γίνεται μόνο σε φιάλες αντί των μεγάλων tuns.

Golden Ales
Είναι ένα σχετικά νέο στυλ μπίρας που εμφανίστηκε κατά την δεκαετία του 1980. Οι ζυθοποιοί δημιούργησαν τις Golden Ales για να τραβήξουν την νεολαία από τις δυνατές Lager που διαφημίζονταν έντονα εκείνη την εποχή. Οι πρώτες που εμφανίστηκαν ήταν οι Exmoor Gold και Hop Back Summer Lightning ενώ στην συνέχεια πολλά μικροζυθοποιεία παρουσίασαν τις δικές τους εκδοχές.
Οι Golden Ales, έχουν πλούσιο και χυμώδη χαρακτήρα από τις ανοιχτόχρωμες βύνες, νότες μπισκότου, είναι πιπεράτες από τον λυκίσκο, με νότες κίτρου και μερικές φορές βανίλιας και γλυκού καλαμποκιού. Το αλκοόλ τους κυμαίνεται από 3,5% έως 5%, είναι όλες δροσιστικές και σερβίρονται παγωμένες.

Pale Ale και IPA
H Indian Pale Ale (IPA) είναι το στυλ που άλλαξε στην κυριολεξία την εικόνα της μπίρας στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι νέες τεχνολογίες έδωσαν στους ζυθοποιούς την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν ανοιχτόχρωμες βύνες για την παραγωγή ξανθιάς μπίρας, έναντι των μέχρι τότε σκουρόχρωμων. Πρωτοπόροι ήταν το Λονδίνο και το Burton on Trend. Οι IPA ήταν δυνατές σε αλκοόλ και με μεγάλη ποσότητα λυκίσκου. Οι πικρικές ιδιότητες του λυκίσκου καθόριζαν τον χαρακτήρα της μπίρας ενώ οι αντιοξειδωτικές του ιδιότητες την προστάτευαν στα μακρινά της ταξίδια στις Ινδικές Αποικίες, από όπου πήραν και το όνομα τους.
Οι μπίρες αυτού του στυλ με λιγότερο αλκοόλ και μικρότερη ποσότητα λυκίσκου ονομάστηκαν Pale Ale ενώ στην εποχή μας είναι συνήθως η εμφιαλωμένη εκδοχή μιας Bitter, παρόλο που ιστορικά απέχουν μεταξύ τους.
Μια γνήσια ΙΡΑ έχει χυμώδη γεύση από την βύνη, είναι πλούσια από τον λυκίσκο, με δυνατή πικράδα και νότες κίτρου, είναι πικάντικη και έχει αλκοόλ πάνω από 4%.

Porter & Stout
Οι Porter είναι ένα λονδρέζικο στυλ που έφερε τα πάνω κάτω στην βιομηχανία της μπίρας στις αρχές του 18ου αιώνα. Έως τότε οι μπίρες ήταν σκούρες καφέ που αρχικά ξεκίνησαν ως ένα μείγμα από Brown ale, Pale ale και Stale, δηλαδή παλαιωμένης ale. Πήραν το όνομα Porter (αγγλ.: αχθοφόρος), λόγω της προτίμησης που έδειχναν σε αυτές οι εργαζόμενοι στις αγορές του Λονδίνου. Οι πιο δυνατές εκδοχές των Porter ήταν γνωστές ως Stout Porter, που με την πάροδο των χρόνων απλοποίησαν το όνομά τους σε Stout.
Ήταν τόσο μεγάλες οι ποσότητες των Porter και των Stout που εξάγονταν στην Ιρλανδία από το Λονδίνο και το Μπρίστολ που ο ζυθοποιός Arthur Guinness αποφάσισε να δώσει την δική του «ερμηνεία» στο συγκεκριμένο στυλ. Η Guinness του Δουβλίνου χρησιμοποίησε αβυνοποίητο καβουρντισμένο κριθάρι και βύνη, δημιουργώντας το στυλ που είναι γνωστό ως Dry Irish Stout.
Οι περιορισμοί που επιβάλλονταν στην Μεγάλη Βρετανία σχετικά με την παραγωγή ψημένων βυνών κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου έδωσε την ευκαιρία στους Ιρλανδούς να μονοπωλήσουν την αγορά. Τα τελευταία χρόνια, μικρότερες ζυθοποιίες στην Μεγάλη Βρετανία δείχνουν αναζωπυρωμένο ενδιαφέρον για το στυλ.
Έχουν χαρακτήρα από τις σκουρόχρωμες και μαύρες βύνες, γεύση από ξανθές και μαύρες σταφίδες, καφέ, μελάσα, σοκολάτα, γλυκόριζα και έντονη πικράδα από τον λυκίσκο.

Barley Wine
Η ιστορία της Barley Wine ξεκινάει από τον 18ο αιώνα καθώς ήταν η μπίρα που προτιμούσαν οι Άγγλοι ευγενείς της εποχής, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο τα φιλικά τους συναισθήματα προς την πατρίδα τους. Η Barley Wine ήταν μια δυνατή μπίρα, με περιεκτικότητα σε αλκοόλ συνήθως από 10 έως 12% σε αλκοόλ, που αφηνόταν να ωριμάσει για μεγάλες περιόδους, όπως 18 μήνες ή ακόμα και 2 χρόνια.
Η Barley Wine με τις μεγαλύτερες πωλήσεις ήταν η Whitbread’s 10.9% Gold Label. Άλλες εξίσου διάσημες είναι η No 1 Barley Wine της Bass και η Fuller’s Vintage Ale.
Οι μπίρες αυτού του στυλ διακρίνονται από έντονη γεύσης γλυκιάς βύνης, με νότες αχλαδιού, πορτοκαλιού και λεμονιού, ή ακόμα και σοκολάτας, όταν χρησιμοποιούνται πιο σκούρες βύνες στην παραγωγή τους. Ο λυκίσκος κάνει έντονη την παρουσία του δίνοντας την χαρακτηριστική πικράδα του και πικάντικη γεύση στην μπίρα.

Scottish Beers
Ανά τα χρόνια οι σκωτσέζικες μπίρες ήταν πιο σκούρες, πιο γλυκές και περιείχαν λιγότερο λυκίσκο από τις αγγλικές και τις ουαλικές Αles. Τα τελευταία χρόνια, όμως, αρκετές νέες ζυθοποιίες στην Σκωτία παράγουν πιο ανοιχτόχρωμες μπίρες οι οποίες μάλιστα περιέχουν γενναίες ποσότητες λυκίσκου.
Γενικά οι σκωτσέζικες μπίρες χωρίζονται σε 4 στυλ, τις Light, τις Heavy, τις Export και τις Wee Heavy, που έχουν ανάλογα χαρακτηριστικά με τις barley wine.